Ürək orqanizmdə nasos funksiyasını yerinə yetirir. Ürək qanın orqanizm boyu dövr etməsini təmin edir.
Qan orqanizmin fəaliyyəti və yaşaması üçün lazım olan oksigen və qidalı maddələri orqan və sistemlərə çatdırır. Ürəyin nasos funksiyası pozulduqda ürək çatışmazlığı inkişaf edir.
Ürək çatışmazlığı xroniki və ya kəskin ola bilər.
Xroniki ürək çatışmazlığı ürək-damar sistemi xəstəliklərin nəticəsində uzun müddət ərzində inkişaf edir.
Kəskin ürək çatışmazlığı qəflətən inkişaf edir. Az bir müddət ərzində xəstədə təngnəfəslik artır, nəfəsalma tezləşmiş, fışıltılı olur, arterial təzyiq kəskin artır, dəri göyərir, dodaqlarda çəhrayı köpük əmələ gələ bilər. Bu vəziyyət insanın həyatı üçün çox ciddi təhlükə yaradır. Xəstə dərhal reanimasiyaya yerləşdirilməlidir.
Kəskin ürək çatışmazlığının səbəbi miokard infarktı, ağ ciyərlərdə tromb, güclü allergik reaksiya, ağır infeksiya və s. ola bilər.
Xroniki ürək çatışmazlığı zamanı simptomlar uzun müddət ərzində inkişaf edir və vaxt keçdikcə güclənir. Əvvəllər bu simptomlar yalnız fiziki gərginlik zamanı, daha sonra isə hətta istirahət zamanı meydana çıxır.
Xroniki ürək çatışmazlığı simptomları:
- Ayaqlarda, topuq nahiyələrdə, bəzən qarında ödemlər (şişkinlik). Orqanizmdə mayenin yığılmasına görə çəkinin artması.
- Təngnəfəslik, öskürək.
- Tezləşmiş ürək döyüntüsü.
- Tezləşmiz sidik ifrazı (xüsusilə gecə vaxtı).
- Yorğunluq, zəiflik, başgicəllənməsi.
- İştahanın azalması.
- Fiziki aktivlik zamanı nəfəsalmanın çətinləşməsi.
- Qara ciyərin böyüməsi.
- İş qabiliyyətinin azalması.
- Diqqətin zəifləməsi.
Ürək çatışmazlığı inkişaf etdikcə sadaladığımız simptomlar daha güclü olur. Ürək çatışmazlığının ilk simptomları meydana çıxdıqda dərhal kardioloqa müraciət etmək lazımdır. Kardioloq bu pozulmanın səbəbini aşkar edəcək və xəstəyə lazım olan müalicə təyin edəcək. Müalicə olunmayan ürək çatışmazlığı insanın ölümünə gətirib çıxarda bilər.
Ürək çatışmazlığı olan insan daim kardioloqun nəzarətində olmalı, hər 3-6 aydan bir lazım olan müayinələr keçməli və müalicə almalıdır. Pəhriz, müalicəvi bədən tərbiyyəsi də belə xəstələr üçün çox vacibdir.
Xroniki ürək çatışmazlığının səbəbləri müxtəlifdir:
- Ürəyin işemik xəstəliyi.
- Nəzarət olunmayan yüksək arterizl təzyiq.
- Ürək qapaqlarının zədələnmələri
- Anadangəlmə və qazanılmış ürək qusurları.
- Ürək əzələsini zəiflədən infeksiyalar.
- Aritmiyalar (ürək ritminin pozulması).
- Amiloidoz (zülal mübadiləsinin pozulması və zülalın müxtəlif toxumalarda yığılması).
- Ağ ciyər xəstəlikləri (emfizema, sarkoidoz).
- Qalxanvari vəzi fəaliyyətinin artması (hipertireoz).
- Ağır anemiya (qanazlığı).
- Miokardit (ürək əzələsinin iltihabı) və s.
Milli.Az
